TEKEN EN DE zIEKTE VAN LYME
De ziekte van Lyme ontstaat door een infectie met de Borrelia bacterie, die wordt overgebracht door teken. Niet alle teken dragen deze bacterie bij zich (in Nederland naar schatting 10 tot 30 % van de teken) en bij besmetting met de bacterie krijgt niet iedereen ziekteverschijnselen.Teken komen in het hele land voor, in bos, park, hei, duinen of in de tuin. Ze zitten in de buurt van bomen of struiken in hoog gras of tussen dode bladeren. Teken kunnen zich vastbijten in de huid van mensen.
Larve (links), nymf (midden) en volwassen teek
Aantal diagnoses erythema migrans per 100.000 inwoners in Nederland
Ruim 1 miljoen mensen krijgen jaarlijks een tekenbeet. Mensen die voor hun werk veel in het groen zijn lopen meer risico op tekenbeten. Net als mensen die veel recreëren in het groen en kinderen die buitenspelen.
Ongeveer 2 op de 100 mensen krijgen de ziekte van Lyme na een tekenbeet, zo’n 27.000 mensen per jaar. De aard en de ernst van de klachten bij patiënten met de ziekte van Lyme zijn verschillend. Verreweg de meeste mensen die deze ziekte oplopen, krijgen een kenmerkende ring of vlek bij de plek van de tekenbeet.
zIEKTEVERSCHIJNSELEN
Van een tekenbeet kunt u ziek worden. In Nederland kunnen teken de ziekte van Lyme overbrengen en in zeldzame gevallen tekenencefalitis (TBE tick-borne encephalitis ).
De eerste ziekteverschijnselen zijn vaak een karakteristieke rode ring op de plek van de beet die geleidelijk verplaatst (erythema migrans). Deze rode ring kan echter ook ontbreken, terwijl er toch een infectie is.
De bacterie kan zich verspreiden door het lichaam en allerlei plekken een infectie geven. Vaak zijn de huid en gewrichten betrokken, maar soms kan ook het zenuwstelsel aangedaan zijn.
Neuroborreliose
Als de Borrelia bacterie het zenuwstelsel heeft geinfecteerd, wordt dit neuroborreliose genoemd.
Een Borrelia infectie van het zenuwstelsel kan op verschillende manieren tot uiting komen, variërend van een scheef gezicht door uitval van de aangezichtszenuw, hersenvliesontsteking of pijn en krachtsverlies in een arm of been door zenuwwortelontsteking.
Aangezichtsverlamming met niet kunnen sluiten van het rechteroog
hOE kun je onderzoeken of JE NEUROBORRELIOSE HEBT?
De diagnose neuroborreliose kan worden vastgesteld als Borrelia antistoffen (afweerstoffen die het lichaam aanmaakt tegen de Borrelia bacterie) kunnen worden aangetoond in het bloed én in de hersenvloeistof (onderzoek door een ruggenprik). Deze antistoffen kunnen de eerste weken na de tekenbeet nog afwezig zijn, maar als de klachten langdurig aanwezig zijn kan door middel van de gangbare testen, de ziekte van Lyme met voldoende zekerheid worden aangetoond. Indien er in het bloed antistoffen tegen de Borrelia bacterie worden aangetroffen en er zijn neurologische klachten, is er vaak genoeg reden om een ruggenprik te doen om neuroborreliose verder te onderzoeken.
Bij neuroborreliose worden ontstekingscellen in het hersenvocht aangetroffen, een verhoogd eiwitgehalte en antistoffen tegen Borrelia. Als er geen ontstekingscellen (witte bloedcellen) in het hersenvocht aanwezig zijn, kan Lyme in het zenuwstelsel met zekerheid uitgesloten worden.
bEHaNDELING
De behandeling van neuroborreliose bestaat uit het geven van antibiotica via een infuus. Meestal wordt ceftriaxon gegeven gedurende 2-4 weken. Een recente studie liet zien dat lang met antibiotica behandelen (3 maanden) niet minder klachten geeft dan kort behandelen (2 weken).
Na behandeling
Na de antibiotica kuur kan het even duren voordat alle klachten verdwenen zijn. Recent onderzoek laat zien, dat op lange termijn patienten met neuroborreliose even gezond zijn als anderen en dat ze geen slechtere baan hebben, minder inkomen, of vaker naar het ziekenhuis gaan dan normaal.
VOORKOMEN VAN DE ZIEKTE VAN LYME
Controleer uw lichaam en uw kleding op tekenbeten als u in het groen bent geweest. Teken kunnen zich overal vastbijten, maar hebben voorkeur voor liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, randen van het ondergoed, achter de oren en rond de haargrens in de nek. Heeft u een tekenbeet? Haal de teek snel weg. Hoe langer de teek in uw huid zit, hoe groter de kans dat hij ziekteverwekkers overdraagt.
Tekentang
(Bron: RIVM, AMC)